PETAR ĐURĐEV, istoričar

Arhivi i muzeji su mesta na kojima se pohranjuje prošlost kao istorijska ostavština za budućnost.

Sve do 1926, kada je osnovana prva ovdašnja arhivska ustanova,  u Novom Sadu nije bio ustanovljen samostalni arhiv mada je Magistrat u Gradskoj kući imao arhivsko odeljenje. Do 1918. prikupljeno je bezmalo 30 vagona arhivske građe koja je, tokom okupacije, najvećim delom propala,  razvučena  ili namerno uništena. Istovetan slučaj se ponovio i 1941. kada su nanovo opustošini ovdašnji arhivi i muzeji.

Prosvetno odeljenje Vojne uprave za Banat, Bačku i Baranju je već 11. novembra 1944.dalo uputstvo okružnim NOO da se, pored ostalog, postaraju i za državne, crkvene  i društvene arhive i stražarno obezbedi njihovo čuvanje. Kao jedno od devet sreskih „arhivskih područja“, odlukom Glavnog izvršnog odbora Narodne skupštine Vojvodine od 2. novembra 1946,  Novi Sad je označen kao jedno od najvažnijih arhiskih središta iz kojeg je 1954. nastao  Državni arhiv novosadskog sreza koji je smešten u lagume Petrovaradinske tvrđave.

Iz starih i po svemu nepodesnih zgrada „Barutane“, „Jednostavne“ i „Druge“ kasarne na Petrovaradinskoj tvrđavi dragocena dokumentarna građa je preneta 2016. u novosazdano zdanje Istoriskog arhiva Novog Sada u ulici Filipa Filipovića 2 a.

Tako je, posle 62 godine od osnivanja ove značajne nacionalne ustanove, započela selidba  u novu zgradu sa savremeno opremljenim depoima u kojima je smešteno više od 9.135 dužnih metara arhivske građe svrstane u 1.030 fondova i zbirki koje obuhvataju vremensko razdoblje od sredine XVIII veka do današnjeg dana.

Kraj seobe Petar Đurđev je dočekao postavljenjem za direktora novosadskog Arhiva.

– Arhiv je svedokom neiscrpnih i još uvek neispričanih priča i sav arhivski i muzeološki materijal koji imamo moramo učiniti da bude što dostupniji najširoj javnosti, da progovori jezikom novih generacija na njima lako pristupačan i shvatljiv način – bilo je osnovno polazište Đurđeva i motiv za oživljavanje prošlosti, kako Novog Sada tako i okolnih mesta priređivanjem niza stručnih skupova i tribina, izuzetno uspelih izložaba i obnavljanjem izdavačke delatnosti objavljivanjem vrednih naslova.

Stara i nova zgrada Istorijskog arhiva Novog Sada

Petar Đurđev – po zvanju istoričar, bivši profesor istorije u sve tri ovdašnje gimnazije i direktor Arhiva, član Rukopisnog odeljenja Matice Srpske, Saveta Akademije umetnosti i član Centra za društvenu stabilnost  – sugrađanima je poznat ponajpre kao zaljubljenik u svoj rodni grad, a onda i kao veliki privrženik FK „Vojvodina“.

Rođen je 13. januara 1978. u kojem je, posle završene osnovne škole „Đura Daničić“ i gimnazije „Isidora Sekulić“, diplomirao na katedri za istoriju na Filozofskom fakultetu, potom stekao zvanje mastera i upisao dokorske studije.

U depou Arhiva

Uporedo sa nastavničkom licencom 2009, stručnim ispitom za zvanje bibliotekara 2010. i položivši arhivistički ispit 2017, stekao je sve neophodne stručne kvalifikacije za rukovođenje Istorijskim arhivom Novog Sada, odakle je, nakon junskih izbora 2024, izabran za člana Gradskog veća za obrazovanje.

– Oduvek sam bio privržen istoriji zbog koje sam se posvetio studijama i sticanju akademskog zvanja, a imao sam sreću da se nađem na čelu riznice u kojoj se čuva bogato nasleđe iz prošlosti Novog Sada i okolnih mesta, u kojoj sam objedinio svoje intersovanje, hobi i posao – veli Đurđev koji je svoj istraživački rad sabrao u do sada više desetina radova objavljenih u mnogobrojnim domaćim i stranim naučnim časopisima, nekolicini posebnih publikacija, kao i više scenarija za dokumentarne filmove, radio i tv serijale.

Iz opusa Petra Đurđeva

Tekst je nastao u okviru projekta „Novosadski razgovori”, koji je sufinansiran od strane Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama, koji je dodelio sredstva.